هزینه یابی استاندارد روشی برای تعیین هزینه هاست که طبق آن آماری در بر گیرنده اطلاعات زیر تهیه می شود :
الف) هزینه استاندارد
ب) هزینه واقعی
ج) تفاوت بین هزینه استاندارد و هزینه واقعی که آن را مغایرت یا انحراف از استاندارد می نامند .
در روش هزینه یابی استاندارد ، قیمت تمام شده پیش بینی و سپس عملکرد واقعی با آن مقایسه می گردد و علل این مغایرت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .
هزینه های استاندارد > هزینه های واقعی = انحراف مساعد
هزینه های استاندارد < هزینه های واقعی = انحراف نامساعد
استاندارد هزینه برای هر یک از عوامل هزینه زیر باید جداگانه تعیین شود :
الف) مواد خام (مستقیم)
ب) دستمزد مستقیم
ج) سربار متغیر
د) سربار ثابت
انحراف مواد :
الف) انحراف نرخ مواد (قیمت مواد) = مقدار واقعی ( نرخ استاندارد - نرخ واقعی )
ب ) انحراف مصرف مواد (مقدار مواد) = نرخ استاندارد ( مصرف استاندارد - مصرف واقعی )
ج ) انحراف کل مواد = انحراف مصرف - انحراف نرخ
(نرخ استاندارد*مقدار استاندارد) - (نرخ واقعی*مقدار واقعی)
انحراف دستمزد :
الف)انحراف نرخ دستمزد = ساعات واقعی ( نرخ استاندارد - نرخ واقعی )
ب ) انحراف کارایی دستمزد = نرخ استاندارد ( ساعات استاندارد - ساعات واقعی )
ج ) انحراف کل دستمزد = انحراف کارایی دستمزد - انحراف نرخ دستمزد
(نرخ استاندارد*ساعات استاندارد) - (نرخ واقعی*ساعات واقعی)
انحراف سربار :
الف)انحراف حجم = نرخ استاندارد سربار ثابت ( ساعت استاندارد - ظرفیت عادی )
برای تولید واقعی زمان تولید واقعی شرکت
ب ) انحراف قابل کنترل = ( سربار استاندارد - سربار واقعی )
سربار استاندارد = (ظرفیت عادی*نرخ استاندارد سربار ثابت) - (ساعات استاندارد*هزینه های متغیر)
سربار واقعی = ( سربار متغیر واقعی + سربار ثابت واقعی)
ج ) انحراف کل سربار = انحراف قابل کنترل - انحراف حجم
(ظرفیت عادی*نرخ استاندارد) - (ساعت استاندارد*هزینه های متغیر)
سربار ثابت
هزینه یابی استاندارد